Παγωμένος Ώμος – Συμφυτική Θυλακίτιδα Ώμου

Η συμφυτική θυλακίτιδα του ώμου ή παγωμένος ώμος, όπως είναι πιο ευρέως γνωστή η πάθηση, ορίζεται ως το κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από τον επώδυνο περιορισμό της ενεργητικής και παθητικής κίνησης του ώμου. Είναι μία φλεγμονώδης πάθηση που προκαλεί έντονο πόνο και δυσκαμψία όλων των κινήσεων του ώμου. Ο παγωμένος ώμος διακρίνεται σε δύο μορφές: σε ιδιοπαθή (ασαφούς αιτιολογίας) και δευτεροπαθή (συγκεκριμένης αιτιολογίας).

Βασικό αίτιο της συμφυτικής θυλακίτιδας του ώμου είναι η φλεγμονή της άρθρωσης, καθώς αναπτύσσεται ουλώδης ιστός, συμφύσεις και τελικά ρίκνωση του θυλάκου.

Τα αίτια ταξινομούνται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τη μορφή. Στην ιδιοπαθή μορφή του παγωμένου ώμου, η ακριβής αιτία δεν είναι γνωστή. Κατά κανόνα δεν υπάρχει καμία συσχέτιση με κάποια άλλη πάθηση.

Στη δευτεροπαθή μορφή, η αιτία μπορεί να είναι ένας τραυματισμός στην περιοχή του ώμου, φλεγμονώδεις διεργασίες όπως η ασβεστοποιός τενοντίτιδα και το σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής, είτε τέλος ακινητοποίηση του ώμου μετά από χειρουργείο, εγκεφαλικό ή και κάταγμα ώμου.

Έχει παρατηρηθεί πως σε ένα ποσοστό εμφανίζεται σε άτομα που πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν ακόμη και όσοι πάσχουν από θυρεοειδίτιδα, καρδιαγγειακή νόσο και νόσο του Parkinson.

Ποιοι άλλοι παράγοντες μπορούν να εντείνουν τον κίνδυνο εμφάνισης “παγωμένου ώμου;”

• Ηλικία: Ο παγωμένος ώμος εμφανίζεται στο 2-3% του πληθυσμού σε ηλικίες 30-60 χρονών.
• Φύλο: Έχει παρατηρηθεί ότι εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες.
• Ορμονικοί παράγοντες: Γυναίκες σε εμμηνόπαυση ή άτομα που πάσχουν από θυροειδή ή υποβάλλονται σε ορμονικές θεραπείες, μπορεί να εμφανίσουν το σύνδρομο του παγωμένου ώμου.
• Λοιπές ασθένειες: Προβλήματα υγείας όπως το εγκεφαλικό, μπορούν να προκαλέσουν σύνδρομο του παγωμένου ώμου, λόγω του ότι η κίνηση του βραχίονα είναι περιορισμένη.

Τόσο ο ιδιοπαθής όσο και ο δευτεροπαθής παγωμένος ώμος, παρουσιάζουν την ίδια εξελικτική πορεία (3 φάσεις), η οποία στο τέλος καταλήγει σε δημιουργία συμφύσεων και συρρίκνωση του αρθρικού θυλάκου. Η τελική κατάληξη στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι η πλήρης κατάργηση της κίνησης στην άρθρωση του ώμου.

Εξέλιξη της νόσου

1η Φάση: Στην πρώτη φάση της νόσου, φλεγμαίνει το πρόσθιο τμήμα του αρθρικού θυλάκου. Ο πόνος βαθμιαία γίνεται επώδυνος και ο ασθενής αποφεύγει την κίνησή του.

2η Φάση: Στη δεύτερη φάση, εξαιτίας του περιορισμού της κίνησης, ο αρθρικός θύλακας αρχίζει να συρρικνώνεται με άμεσο επακόλουθο την περεταίρω μείωση της κινητικότητας του ώμου.

3η Φάση: Στην τελευταία φάση της νόσου, ο ώμος είναι μηχανικά ακινητοποιημένος και ολοκληρωτικά δύσκαμπτος. Στη φάση αυτή, κατά κανόνα, έχει επέλθει πλήρης ύφεση του πόνου. Κατόπιν, ακολουθεί βαθμιαία επάνοδος της φυσιολογικής κινητικότητας του ώμου, η οποία μπορεί να διαρκέσει από μερικούς μήνες μέχρι και 2 χρόνια.

Η διάγνωση της πάθησης βασίζεται κυρίως στην κλινική εικόνα και το ιστορικό του ασθενούς. Κατά την κλινική εξέταση διαπιστώνεται σχεδόν πλήρης κατάργηση της έξω στροφής του ώμου, καθώς επίσης μείωση τόσο της έσω στροφής όσο και της απαγωγής, σε σύγκριση με τον υγιή ώμο.

Επίσης, ο γιατρός εξετάζει το παθητικό εύρος της κίνησης, δηλαδή της κίνησης του ώμου από τον γιατρό, σε σχέση με το ενεργητικό εύρος, όπου η κίνηση του ώμου γίνεται από τον ασθενή. Οι ασθενείς που πάσχουν από το σύνδρομο του παγωμένου ώμου, παρουσιάζουν περιορισμένο εύρος κίνησης και στις δύο περιπτώσεις.

Ο ακτινολογικός έλεγχος δεν είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικός κατά την πλήρη διάγνωση του συνδρόμου, καθώς μπορεί να βοηθήσει μόνο για την διάγνωση της αιτίας (σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής, ασβεστοποιός τενοντίτιδα, τενοντίτιδα του στροφικού πετάλου). Δεν μπορεί να δώσει πληροφορίες ούτε για το στάδιο της νόσου ούτε για τη μελλοντικής της εξέλιξη, μπορεί ωστόσο να αποκλείσει ή να βρει άλλες αιτίες για τη δυσκαμψία και τον πόνο.

Στις δύο πρώτες φάσεις του συνδρόμου η θεραπεία είναι συντηρητική και εστιάζει στον έλεγχο του πόνου αλλά και την αποκατάσταση της κίνησης.

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα: Όπως η ασπιρίνη και ιβουπροφαίνη, τα οποία ανακουφίζουν από τον πόνο και μειώνουν το πρήξιμο.
• Φυσικοθεραπεία: Η φυσικοθεραπεία γίνεται με σκοπό την αποκατάσταση του εύρους της κίνησης.
• (PRP–Platelet Rich Plasma): Η χορήγηση υπακρωμιακών εγχύσεων κορτικοστεροειδών ή αυξητικών παραγόντων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής και του πόνου και να βελτιώσει τη λειτουργία του ώμου.

H χειρουργική παρέμβαση στα δύο πρώτα στάδια της νόσου, είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη και για το λόγο αυτό δεν ενδείκνυται.

Κατά την τρίτη φάση του συνδρόμου, ο πόνος φεύγει σταδιακά και επανέρχεται η κινητικότητα του ώμου. Σε περίπτωση, όμως, που το εύρος κίνησης δε βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου και οι συντηρητικές μέθοδοι έχουν αποτύχει να αυξήσουν την κινητικότητα της άρθρωσης, ενδείκνυται η χειρουργική αποκατάσταση της συμφυτικής θυλακίτιδας με σκοπό τη λύση των συμφύσεων.

Η επέμβαση γίνεται αρθροσκοπικά. Η αρθροσκόπηση αποτελεί μια αποτελεσματική και ελάχιστα επεμβατικές μεθόδο αντιμετώπισης του παγωμένου ώμου. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο χειρουργός εισάγει μια μικρή κάμερα (αρθροσκόπιο) και τα αρθροσκοπικά εργαλεία μέσω 2-3 πολύ μικρών οπών (4 χιλιοστών) στον ώμο του ασθενή για να απελευθερώσει τον παγωμένο αρθρικό θύλακα.

Στόχος είναι η πλήρης λύση των συμφύσεων του αρθρικού θυλάκου και η διατομή τυχόν παχυσμένων τμημάτων των συνδέσμων με σκοπό τη επανάκτηση του πλήρους εύρους κίνησης του ώμου. Η αρθροσκοπική αντιμετώπιση είναι μία σύντομης διάρκειας επέμβαση που δεν απαιτεί νοσηλεία στο νοσοκομείο και επιτρέπει στον ασθενή να ανακτήσει πλήρες εύρος κίνησης στον ώμο του.

Μετά την αρθροσκόπηση, ο ασθενής ακολουθεί από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα εντατικό και εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας, ενώ ενθαρρύνεται να κινεί ελεύθερα, δίχως περιορισμό, το άνω άκρο με σκοπό την ταχύτερη αποκατάσταση της κινητικότητας της άρθρωσης.

Η αποκατάσταση περιλαμβάνει κινήσεις εκτάσεων, ασκήσεις ενδυνάμωσης και ασκήσεις ευελιξίας για τη βελτίωση της κινητικότητας και της λειτουργικότητας του ώμου. Ο ασθενής παρακολουθείται τακτικά από τον ορθοπεδικό του για να ελέγξει την πρόοδο της ανάρρωσης και να προσαρμόσει το πρόγραμμα αποκατάστασης αναλόγως. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική και απαιτεί εξατομικευμένη προσέγγιση από τον ορθοπεδικό χειρουργό και τον φυσικοθεραπευτή του ασθενή.

Η διάγνωση της πάθησης είναι εξαιρετικά περίπλοκη, καθώς υπάρχουν πολλές παθήσεις του ώμου που παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα.

Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν έμπειρο και εξειδικευμένο ορθοπεδικό, ο οποίος θα προβεί σε μια εξατομικευμένη διάγνωση και θα καθορίσει το κατάλληλο πλάνο θεραπείας βάσει του σταδίου της πάθησης και των συμπτωμάτων που παρουσιάζετε.

Ο Δρ. Παναγιώτης Πάντος, εξειδικευμένος χειρουργός Άνω Άκρου, Διευθυντής του τμήματος Άνω Άκρου στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και στην ορθοπεδική κλινική OSTEON, αντιμετωπίζει είτε συντηρητικά είτε χειρουργικά, όλο το φάσμα των παθήσεων που πλήττουν την άρθρωση του ώμου, με τις πιο σύγχρονες τεχνικές και εξελίξεις στον τομέα.

Η πολυετής εμπειρία και η εξειδίκευσή του εξασφαλίζει αξιόπιστα και ασφαλή αποτελέσματα. Κάθε ασθενής αντιμετωπίζεται προσωποποιημένα και με την υποστήριξη σε υποδομές και σύγχρονο εξοπλισμό που παρέχει το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Πόσο διαρκεί συνήθως το σύνδρομο παγωμένου ώμου;

Η διάρκεια του συνδρόμου παγωμένου ώμου μπορεί να διαφέρει, αλλά συνήθως διαρκεί από 1 έως 3 χρόνια. Κάθε στάδιο του συνδρόμου παρουσιάζει διαφορετική διάρκεια αλλά και συμπτώματα.

Πώς μπορεί να προληφθεί η συμφυτική θυλακίτιδα ώμου;

Η πρόληψη του συνδρόμου παγωμένου ώμου μπορεί να είναι δύσκολη, καθώς οι ακριβείς αιτίες του δεν είναι πλήρως γνωστές. Ωστόσο, το κλειδί είναι η διατήρηση καλής κινητικότητας και δύναμης στον ώμο, ιδιαίτερα μετά από τραυματισμό ή χειρουργείο. Η έγκαιρη φυσικοθεραπεία και οι τακτικές ασκήσεις ευλυγισίας μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη.

Μπορεί η συμφυτική θυλακίτιδα ώμου να επηρεάσει και τους δύο ώμους;

Συνήθως, το σύνδρομο παγωμένου ώμου επηρεάζει μόνο τον έναν ώμο. Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να επηρεάσει και τους δύο ώμους, αλλά όχι ταυτόχρονα.

Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ της συμφυτικής θυλακίτιδας ώμου και άλλων παθήσεων του ώμου;

Η συμφυτική θυλακίτιδα ώμου διακρίνεται από άλλες παθήσεις του ώμου λόγω του σταδιακού περιορισμού της κινητικότητας και του χαρακτηριστικού πόνου. Σε αντίθεση με άλλες παθήσεις όπως τενοντίτιδα ή ρήξη τενόντων, που προκαλούν πόνο κυρίως κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων κινήσεων, το σύνδρομο παγωμένου ώμου προκαλεί συνεχή περιορισμό και δυσκαμψία.

Πόσο συχνή είναι η συμφυτική θυλακίτιδα ώμου;

Η συμφυτική θυλακίτιδα ώμου είναι μια σχετικά συχνή κατάσταση, που εμφανίζεται κυρίως σε άτομα ηλικίας 30 έως 60 ετών. Είναι πιο κοινή στις γυναίκες και σε άτομα με συγκεκριμένες υποκείμενες καταστάσεις υγείας, όπως ο διαβήτης.

Μπορεί το σύνδρομο παγωμένου ώμου να προκληθεί από στρες ή άγχος;

Δεν υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ στρες ή άγχους και της ανάπτυξης του συνδρόμου παγωμένου ώμου. Ωστόσο, το άγχος μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο και τη δυσφορία που σχετίζονται με πολλές μυοσκελετικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου παγωμένου ώμου.

Μπορεί η συμφυτική θυλακίτιδα να επηρεάσει την ποιότητα ζωής ενός ατόμου;

Ναι, η συμφυτική θυλακίτιδα ώμου μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής ενός ατόμου. Το περιορισμένο εύρος κίνησης και ο χρόνιος πόνος μπορούν να κάνουν δύσκολες τις καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ντύσιμο, το μαγείρεμα ή την οδήγηση και γενικά την αυτοεξυπηρέτηση ενός ατόμου.

Μπορεί η ακινησία ή η υπερβολική χρήση του ώμου να προκαλέσει το σύνδρομο;

Η ακινησία, ιδίως μετά από τραυματισμό ή χειρουργείο, είναι η συχνότερη αιτία για το σύνδρομο παγωμένου ώμου. Αν και η υπερβολική χρήση μπορεί να προκαλέσει άλλες παθήσεις του ώμου, δεν σχετίζεται άμεσα με την ανάπτυξη του συνδρόμου παγωμένου ώμου.