Η υπερβολική καταπόνηση οποιασδήποτε ανατομικής δομής πέρα από τα όρια αντοχής της μπορεί, με την πάροδο του χρόνου, να οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επικονδυλίτιδα του αγκώνα, ειδικά εάν οι τένοντες και οι μύες της περιοχής καταπονούνται συστηματικά.
Η πάθηση αυτή οφείλεται στον ερεθισμό ή τον τραυματισμό των τενόντων που προσφύονται στην περιοχή του αγκώνα. Αυτή η επώδυνη κατάσταση προκύπτει συνήθως από επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή παρατεταμένη καταπόνηση, όπως η άρση βάρους.
Γι’ αυτόν τον λόγο, παρατηρείται συχνότερα σε αθλητές και άτομα που ασχολούνται με χειρωνακτικές εργασίες. Ωστόσο, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, που περιλαμβάνει πολύωρη χρήση υπολογιστών και κινητών συσκευών, συμβάλλει σημαντικά στην καταπόνηση της περιοχής, ακόμα και χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε.
Είδη επικονδυλίτιδας
Η επικονδυλίτιδα διακρίνεται σε δύο κύρια είδη. Η έξω επικονδυλίτιδα, γνωστή και ως “tennis elbow”, επηρεάζει τους τένοντες των εκτινόντων μυών του καρπού και των δακτύλων. Είναι η πιο συχνή μορφή επικονδυλίτιδας και σχετίζεται συχνά με δραστηριότητες όπως το τένις ή επαγγέλματα που απαιτούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις του καρπού και του αγκώνα. Η πάθηση εκδηλώνεται με πόνο στην έξω πλευρά του αγκώνα που μπορεί να αντανακλά στον πήχη ή το χέρι. Ο πόνος μπορεί να ενταθεί τόσο που να καθιστά δύσκολη όχι μόνο την άρση αντικειμένων αλλά και τη χρήση του χεριού σε καθημερινές δραστηριότητες.
Από την άλλη, η έσω επικονδυλίτιδα ή “golfer’s elbow” επηρεάζει τους τένοντες των καμπτήρων μυών του καρπού και των δακτύλων. Εμφανίζεται συνήθως σε δραστηριότητες που απαιτούν έντονη και παρατεταμένη χρήση των καμπτήρων μυών, όπως η δακτυλογράφηση, το ράψιμο ή η άρση βαρών. Τα κύρια συμπτώματα της έσω επικονδυλίτιδας περιλαμβάνουν πόνο στην έσω πλευρά του αγκώνα, Επιπλέον, οι ασθενείς συχνά αναφέρουν αδυναμία στον καρπό, ήπια δυσκαμψία και μουδιάσματα στα δάχτυλα, ειδικά στην περίπτωση της έσω επικονδυλίτιδας.
Πώς θεραπεύεται η έξω επικονδυλίτιδα;
Η θεραπεία της έξω επικονδυλίτιδας εστιάζει αρχικά στη συντηρητική αντιμετώπιση, με στόχο τη μείωση της φλεγμονής και την ανακούφιση από τον πόνο. Η ανάπαυση του χεριού με την αποφυγή δραστηριοτήτων που πυροδοτούν τα συμπτώματα είναι το πρώτο βήμα προς την ανάρρωση. Η εφαρμογή πάγου για 10-15 λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα, βοηθά στη μείωση του πόνου και του οιδήματος.
Η λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί επίσης να συμβάλει σημαντικά στην ανακούφιση του πόνου. Σημαντικό ρόλο στην ομαλή επάνοδο του ασθενούς στην καθημερινότητά του διαδραματίζει η φυσικοθεραπεία, η οποία περιλαμβάνει εξειδικευμένες ασκήσεις ενδυνάμωσης και διάτασης των μυών, καθώς και τεχνικές όπως οι υπέρηχοι ή το dry needling για την αντιμετώπιση της φλεγμονής.
Ειδικοί νάρθηκες μπορούν να εφαρμοστούν για τη μείωση της έντασης στον τένοντα, παρέχοντας επιπλέον στήριξη. Εάν με αυτά τα μέτρα τα συμπτώματα δεν υποχωρούν, σειρά έχουν οι εγχύσεις κορτιζόνης απευθείας στην πάσχουσα περιοχή. Βέβαια, η μακροχρόνια χρήση τους απαιτεί προσοχή λόγω κινδύνου εκφυλισμού των ιστών. Η έγχυση πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια αποτελεί μια εξίσου αποτελεσματική μέθοδο, καθώς προωθεί την επούλωση των τενόντων.
Σε περιπτώσεις όπου η συντηρητική αγωγή δεν είναι αποτελεσματική και αποτυγχάνει να ανακουφίσει τα συμπτώματα, η βέλτιστη επιλογή είναι η χειρουργική επέμβαση. Ειδικά εάν τα συμπτώματα επιμένουν για περισσότερο από 6-12 μήνες η χειρουργική αποκατάσταση της πάθησης κρίνεται αναγκαία.
Η επέμβαση πραγματοποιείται με τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας, μέσω μίας μικρής τομής (2 εκ.) στη έξω επιφάνεια του αγκώνα, κατά την οποία αφαιρείται τμήμα του εκφυλισμένου ιστού του τένοντα. Η πλήρης ανάρρωση απαιτεί υπομονή, αλλά οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στις καθημερινές του δραστηριότητες μέσα σε 4-6 μήνες.
Πώς θεραπεύεται η έσω επικονδυλίτιδα;
Η θεραπεία της έσω επικονδυλίτιδας ακολουθεί μια παρόμοια προσέγγιση, με ιδιαίτερη έμφαση στην αποφόρτιση της περιοχής και την αλλαγή ή τροποποίηση των δραστηριοτήτων που προκαλούν την καταπόνηση. Στα αρχικά στάδια, η παγοθεραπεία και η λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορούν να προσφέρουν επαρκή ανακούφιση.
Η φυσικοθεραπεία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του συντηρητικού θεραπευτικού σχεδίου και περιλαμβάνει ασκήσεις παθητικών διατάσεων και ενδυνάμωσης των μυών. Η εφαρμογή νάρθηκα προσφέρει αμφιλεγόμενα αποτελέσματα, καθώς σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να παράσχει ανακούφιση ενώ σε άλλους ενδέχεται να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ή όταν η συντηρητική θεραπεία δεν αποδίδει, μπορούν να εφαρμοστούν πρόσθετες θεραπευτικές στρατηγικές, όπως οι εγχύσεις κορτικοστεροειδών ή πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια.
Σε προχωρημένες και γενικά σπάνιες περιπτώσεις, όταν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν μετά από μήνες συντηρητικής αγωγής, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Αυτή περιλαμβάνει την αφαίρεση τμήματος του φθαρμένου ιστού και τη νεαροποίηση της βλάβης με τη χρήση σύγχρονων ενδοσκοπικών τεχνικών, δηλαδή ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων. Η επέμβαση έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και επιλύει οριστικά το πρόβλημα. Μάλιστα, δεν απαιτείται καν νοσηλεία του ασθενούς, αφού μπορεί να εξέλθει από το νοσοκομείο την ίδια κιόλας ημέρα.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Άνω Άκρου Δρ. Παναγιώτης Πάντος αναλαμβάνει την χειρουργική θεραπεία της έσω και έξω επικονδυλίτιδας, όταν κρίνεται αναγκαίο, με στόχο την πλήρη αποκατάσταση της λειτουργικότητας του ώμου και την επιστροφή του ασθενούς στην καθημερινότητά του χωρίς πόνο και περιορισμούς.
Η ανάρρωση από τη χειρουργική επέμβαση είναι μια σταδιακή διαδικασία που χρειάζεται πιστή τήρηση των μετεγχειρητικών οδηγιών από τον ασθενή. Ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας είναι επίσης αναγκαίο για την πλήρη αποκατάσταση και την ομαλή επάνοδο του ασθενούς στην καθημερινότητα.
Μέτρα πρόληψης για την επικονδυλίτιδα αγκώνα
Γενικά, η αντιμετώπιση δεν περιορίζεται απλώς στη θεραπεία της πάθησης και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, αλλά στην αποφυγή επανάληψης των επιβαρυντικών δραστηριοτήτων μόλις υποχωρήσουν τα συμπτώματα. Για να αποφευχθεί η επανεμφάνιση της επικονδυλίτιδας, είναι απαραίτητο να ληφθούν προληπτικά μέτρα.
Αρχικά, θα πρέπει να δίνεται έμφαση στη σωστή εκτέλεση των κινήσεων κατά τη διάρκεια αθλητικών ή επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Επίσης, η τακτική άσκηση για την ενδυνάμωση και διάταση των μυών του αγκώνα και του καρπού συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου επαναλαμβανόμενων τραυματισμών.
Σε περιπτώσεις τραυματισμού, η σταδιακή αποκατάσταση και η αποφυγή της βιαστικής επιστροφής στις δραστηριότητες μπορούν να προλάβουν ανεπιθύμητες επιπλοκές και να οδηγήσουν σε πλήρη ανάρρωση.
